Μερικές μνήμες από την εξέργεση των Φοιτητών, 52 χρόνια μετά, από ένα 9χρονο παιδί τότε...

 

Μερικές μνήμες, 52 χρόνια μετά.

Ήταν την ίδια ημέρα 17 του Νοέμβρη 52 χρόνια πριν.

Μετά την δουλειά της μάνας μου πήραμε το τρόλεϊ, αυτό το παλιό κίτρινο τρόλεϊ από την πλατεία Κυψέλης που μέναμε τότε, για να πάμε στο κέντρο. Πριν λίγες ημέρες είχα κλείσει τα 8 χρόνια και θα πηγαίναμε στο ΜΙΝΙΟΝ για μου πάρει σχολικά.

Κανείς μας δεν ήξερε ότι 1000 μέτρα μακριά μας μια εξέγερση λάμβανε χώρα. ΕΙΡΤ και ΥΕΝΕΔ, τα δύο κανάλια του κράτους, δεν ενημέρωσαν ποτέ, παρά μόνο μετά την εισβολή του άρματος. Τότε ανέφεραν για την προσπάθεια «αναρχικών και ταραξιών να διασαλεύσουν την έννομο τάξη».

Έξω από το Πολυτεχνείο το τρόλεϊ σταμάτησε από το πλήθος. Πρώτη φορά είχα δει τόσο κόσμο μαζεμένο. Κοιτούσα περίεργος από τα παράθυρα .

Οι πόρτες του τρόλεϊ άνοιξαν και κάποιοι από το πλήθος μπήκαν και μοίρασαν προκηρύξεις στους επιβάτες. 

Έξω από το παράθυρο υπήρχε ένα λεωφορείο της τότε Αστυνομίας Πόλεων. Οι νεότεροι δεν θα θυμούνται ότι υπήρχαν δύο σώματα καταστολής. Η χωροφυλακή με την γνωστή ιστορία της και Αστυνομία Πόλεων με τις γκρι στολές.

Αστυνομικοί κατέβαιναν από το λεωφορείο κραδαίνοντας πολεμικά όπλα στα χέρια τους. Η εικόνα αυτή έγινε ένα με το μεδούλι μου. Έγινε κομμάτι από το σώμα μου. Το φυλάω από τότε σαν το πιο πολύτιμο πετράδι μου. Έτσι έμαθα τι σημαίνει κρατική βία, τι σημαίνει καταστολή, τι σημαίνει σώμα πραιτοριανών.

Στις ταράτσες των κτηρίων γύρω από το Πολυτεχνείο ήταν κάποιοι ένστολοι. Τους έβλεπα να στήνουν κάτι που μου φάνηκε σαν όπλα. Μετέπειτα αποδείχθηκε ότι είχαν ακροβολιστεί ελεύθεροι σκοπευτές.

Το τρόλεϊ απεγκλωβίστηκε και πήρε την Μαυροματαίων για ανηφορήσει για την Κυψέλη.

Το βράδυ μαζευτήκαμε στο σπίτι της θείας μου, δύο στενά πιο πέρα. Μετά από πληροφορίες γειτόνων συντονίσαμε το ραδιόφωνο στο σταθμό του Πολυτεχνείου. Έτσι ξεκίνησε εκείνο το μεγάλο βράδυ. Χαμηλόφωνο ραδιόφωνο για το φόβο των ρουφιάνων και μια λάμψη στα μάτια όλων ότι κάτι μεγάλο, κάτι πέρα από τα καθημερινά συνέβαινε.

Συγγενείς από τα Γιάννενα έπαιρναν συνεχώς τηλέφωνα για να μάθουν τι γίνεται στο Πολυτεχνείο. Προσπάθειες να συντονιστούν και τα υπόλοιπα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της επαρχίας. Είμασταν τα μάτια και τα αυτιά τους.

Όταν ο εκφωνητής άρχισε να ζητά φάρμακα για τραυματίες και να αποκαλεί τους φαντάρους έξω από την πύλη «αδέρφια μας στρατιώτες, δεν είναι δυνατό να μας χτυπήσετε», το βράδυ άρχισε να παίρνει μια απόκοσμη τροπή. Το σύννεφο από τα δακρυγόνα και ασφυξιογόνα (ναι, υπήρχαν και τέτοια που σε έκαναν να νιώθεις ότι τα πνευμόνια σου δεν λειτουργούν και πεθαίνεις από ασφυξία) άρχιζε και μας επηρέαζε στην Κυψέλη, 1-2 χιλιόμετρα απόσταση. Τα μάτια κόκκινα, το δέρμα  μας κόκκινο. Δεν είχαμε άλλη εμπειρία από χημικά. Δεν ξέραμε τι ήταν.

Ο πατέρας μου δούλευε τότε σερβιτόρος σε ένα μαγαζί στα Χαυτεία. Δεν ξέραμε που είναι, τι κάνει, αν ζει.

Γύρω στις 01:00 το ξημέρωμα χτύπησε την πόρτα και τον είδαμε,. Δεν τον γνώρισα. Κατακόκκινος και έκλαιγε. Δακρυγόνα και συγκίνηση μαζί.  Μετά μας είπε τις δικές του εικόνες. Γυμνασιόπαιδα, (τότε δεν υπήρχε Λύκειο), από τα φροντιστήρια της Κάνιγγος, έμπαιναν στο μαγαζί χτυπημένα και ματωμένα και ζητούσαν οινόπνευμα και πάγο για τα τραύματα τους. Μια εγκυμονούσα χτυπήθηκε και έσπασαν τα νερά της μπροστά του. Μετά χτυπήθηκε και αυτός και λιποθύμησε για λίγο.

Ένα αυτοκίνητο τους μάζεψε και τους έβγαλε έξω από τον χαμό. Τους άφησε στο Ζάππειο και τους είπε να μην πάνε σε νοσοκομείο γιατί εκεί ήταν χωροφύλακες που περίμεναν τραυματίες για να τους μαζέψουν για μέσα.

Ήταν αρκετοί που μάζευαν τραυματίες εκείνη την μέρα με τα αυτοκίνητά τους. Άγνωστοι ήρωες.

Την άλλη μέρα ήταν ο Νίκος Μαστοράκης και η περίφημη συνέντευξη πού πήρε από τους συλληφθέντες . Οι νεότεροι ας ανατρέξουν. Το youtube έχει και τέτοια.

Ο ξάδερφός μου Γιώργος Γιώγος, μετέπειτα δήμαρχος με το ΚΚΕ στην Πετρούπολη, γυμνασιόπαιδο, εξαφανίστηκε έξω από το Πολυτεχνείο. Τον ψάχναμε μη ξέροντας αν ζει η πέθανε. Το σόι πήγαινε από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και μετά στο νεκροτομείο, ψάχνοντάς τον.

Ήρθε μόνος του, αγνώριστος από το ξύλο και τα βασανιστήρια. Είχε καιρό τα σημάδια από τα τσιγάρα που έσβηναν πάνω του.

Και μετά από ένα χρόνο έπεσε σαν από άχυρο, αυτό το συνάφι που κατέστρεψε δυο χώρες, Ελλάδα και Κύπρο. Αυτό το συνάφι που έμοιαζε απόρθητο και ανίκητο.

Και ήρθε η μεταπολίτευση. Τα ΜΑΤ, τα ΜΕΑ, η εκκένωση του Χημείου, ο Κουμής, η Κανελλοπούλου, ο 15χρονος Καλτεζάς που εκτελείται με σφαίρα στο κεφάλι πισώπλατα από αστυνομικό. Ναι, ίσως αρκετοί να μη ξέρουν ότι κηδέψαμε και νεκρούς μετά το Πολυτεχνείο, στις απαγορευμένες πορείες για την αμερικάνικη πρεσβεία. Το παράσημο που κουβαλώ είναι η γκλομπιά από τα παλιά ξύλινα γκλόμπ στο κεφάλι μου.15 χρονών παιδί κατέβηκα με το σχολείο μου στην πορεία. Το γλυκό, ζεστό αίμα που έτρεχε στο πρόσωπό μου είναι η τελευταία μνήμη που σας αναφέρω. Το κόκκινο αίμα με έβαψε και μέσα μου, έγινε το καθαρό βλέμμα μου, έγινε ότι είμαι σήμερα, έγινε η περηφάνεια για την ταξική καταγωγή μου. Έγινε οργή όταν είδα τα ματωμένα σπασμένα δόντια στο δρόμο, μιας κοπέλας, από την μπότα ενός ένστολου υπάνθρωπου. «Που@@να θα σε @α@ήσω» της είπε και την κλώτσησε στο πρόσωπο πεσμένη στον δρόμο. Ένα κορίτσι. Μια γυναίκα. Έναν άνθρωπο.

Τότε, στην χούντα χρειάστηκε ένα άρμα για να μπει στο Πολυτεχνείο.

Τώρα, στην «δημοκρατία»  αρκεί ο κοσμήτορας να καλέσει τις δυνάμεις καταστολής και να συλλάβουν έναν φοιτητή του Πολυτεχνείου επειδή έγραψε στον τοίχο της σχολής ένα σύνθημα για την Παλαιστίνη. Δικάστηκε 14 μήνες  χωρίς δικαίωμα αναστολής και κινήθηκε διαδικασία διαγραφής του. Όλα αυτά με το νέο πλαίσιο που ισχύει.

Και όσο και αν, κάτι παιδαρέλια με τριμαρισμένο μούσι, με όλη την αλαζονεία και αμετροέπεια που τους έδωσε ο κομματικός σωλήνας , σαρκάζουν ως παρωχημένα τα τότε συνθήματα για ελευθερία, ας αναλογιστούμε για λίγο.

52 χρόνια μετά

Αν έχουμε ψωμί, αν έχουμε παιδεία και αν έχουμε ελευθερία.

Κώστας Κοντοδήμος

Αντιπρόεδρος στο Συνδικάτο ΙΓΜΕ

Μελος της Ε.Γ. της ΟΜΕ